Η υποχώρηση των παγετώνων στις Άλπεις συνεχίζει να φέρνει στο φως ίχνη του παρελθόντος, από αρχαιολογικά ευρήματα μέχρι ανθρώπινα λείψανα. Ένα τέτοιο εύρημα στη νοτιοδυτική Ελβετία έδωσε πρόσφατα τέλος σε ένα άλυτο μυστήριο που κρατούσε πάνω από τρεις δεκαετίες.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της καντονιακής αστυνομίας του Valais, στις 15 Οκτωβρίου εντοπίστηκαν ανθρώπινα λείψανα σε παγετώνα του όρους Ober Gabelhorn, σε υψόμετρο περίπου 4.060 μέτρων, κοντά στο Ζερμάτ. Η ανακάλυψη έγινε από ομάδα ορειβατών, οι οποίοι ειδοποίησαν άμεσα τις αρχές. Αστυνομικοί μετέβησαν στο σημείο με ελικόπτερο και περισυνέλεξαν τα οστά, τα οποία στη συνέχεια αναλύθηκαν.
Η ταυτοποίηση έδειξε ότι πρόκειται για έναν ορειβάτη που είχε εξαφανιστεί στις 4 Νοεμβρίου 1994, κατά τη διάρκεια ανάβασης μαζί με τον σύντροφό του. Οι αρχές δεν έδωσαν στη δημοσιότητα το όνομα του νεκρού, επιβεβαίωσαν όμως ότι ήταν Ελβετός υπήκοος, γεννημένος το 1969, και περίπου 25 ετών τη στιγμή της εξαφάνισής του. Ο δεύτερος ορειβάτης της ίδιας αποστολής είχε εντοπιστεί ήδη από το 2000. Με τον εντοπισμό και του δεύτερου σώματος, η υπόθεση θεωρείται πλέον πλήρως διαλευκανμένη.
Η συγκεκριμένη ανακάλυψη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Η άνοδος της θερμοκρασίας οδηγεί σε ταχεία απώλεια παγετωνικού πάγου παγκοσμίως. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature τον Φεβρουάριο, οι παγετώνες της Γης χάνουν κατά μέσο όρο 301 δισεκατομμύρια τόνους πάγου ετησίως από τις αρχές του 21ου αιώνα, με τον ρυθμό απώλειας να αυξάνεται αισθητά μετά το 2012.
Οι παγετώνες λειτουργούν σαν αργοί «ιμάντες μεταφοράς». Όταν ένας ορειβάτης πέσει σε σχισμή σε μεγάλο υψόμετρο, το σώμα του εγκλωβίζεται στον πάγο και, με την πάροδο των δεκαετιών, μετακινείται σταδιακά προς χαμηλότερα σημεία, όπου η τήξη είναι εντονότερη. Εκεί συχνά αποκαλύπτονται ανθρώπινα λείψανα, εξοπλισμός και άλλα αντικείμενα, πολλά χρόνια μετά το αρχικό ατύχημα. Παράλληλα, οι χαμηλές θερμοκρασίες και η απουσία οξυγόνου καθιστούν τον πάγο έναν εξαιρετικό φυσικό «συντηρητή».
Οι Άλπεις αποτελούν πλέον σημείο αναφοράς για τέτοιου είδους ευρήματα. Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί λείψανα ορειβατών που αγνοούνταν για δεκαετίες, συντρίμμια αεροσκαφών, αλλά και σημαντικά αρχαιολογικά αντικείμενα, όπως νεολιθικά όπλα ή στρατιωτικός εξοπλισμός του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το πιο γνωστό παράδειγμα παραμένει ο Ötzi, η παγωμένη μούμια ηλικίας 5.300 ετών που βρέθηκε το 1991.
Η σχετικά χαμηλή στάθμη και το γεωγραφικό πλάτος των Άλπεων, σε συνδυασμό με την έντονη ανθρώπινη παρουσία εδώ και αιώνες, τις καθιστούν μία από τις περιοχές με τον ταχύτερο ρυθμό τήξης παγετώνων παγκοσμίως. Ενδεικτικό είναι ότι οι ελβετικοί παγετώνες έχασαν περίπου το 10% του συνολικού τους όγκου μόνο την περίοδο 2022–2023.
Η πρόσφατη ανακάλυψη στο Ober Gabelhorn δεν αποτελεί απλώς την επίλυση μιας παλιάς υπόθεσης, αλλά και μια ακόμη υπενθύμιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς το λιώσιμο των πάγων συνεχίζει να αποκαλύπτει ιστορίες ανθρώπων και τοπίων που παρέμεναν παγωμένες στον χρόνο.
