Τρίκερι ονομάζεται η στενή χερσόνησος που αρχίζει μετά τη Μηλίνα Πηλίου και περιλαμβάνει το χωριό και έδρα της κοινότητας Τρίκερι ή Χώρα, το νησάκι Παλαιό Τρίκερι και τους οικισμούς Αγία Κυριακή, Μύλος, Γεροπλίνα και Κόττες. Το χωριό Τρίκερι συνιστά σήμερα μία από τις πέντε κοινότητες του Δήμου Νοτίου Πηλίου της περιφερειακής ενότητας της Μαγνησίας.
Είναι κτισμένο στην κορυφή του Τισαίου όρους, σε υψόμετρο 281 μέτρων από τη θάλασσα. Απέχει 37 χιλιόμετρα από την Αργαλαστή που αποτελεί την έδρα του νομού του Νοτίου Πηλίου και 73.5 χιλιόμετρα από την πόλη του Βόλου.
Οι καταστροφικοί σεισμοί του 6ου αιώνα μ.Χ αποτέλεσαν την αιτία μετακίνησης των κατοίκων στις πλαγιές του Θεριάκοντα, όπου οι μετέπειτα επιδρομές των πειρατών κατά τα υστερομεσαιωνικά χρόνια τους ώθησαν να εγκαταλείψουν το νησί και να δημιουργήσουν ένα νέο οικισμό στην απέναντι ορεινή και λοφοειδή στεριά, η οποία θα τους προσέφερε περισσότερη ασφάλεια, το «Νέο Τρίκερι».
Στην κορυφή του λόφου της Αγίας Τριάδας οικοδομήθηκε αρχικά η ομώνυμη εκκλησία, η οποία αποτέλεσε το κέντρο (τη Μητρόπολη) του επί του Τισαίου όρους διαμορφωμένου χωριού, το οποίο άρχισε να διαμορφώνεται σταδιακά περιμετρικά της. Το χωριό έρχεται επίσημα στο ιστορικό προσκήνιο από το 1700, όπου οι κάτοικοι, στην πλειονότητα τους ναυτικοί, μετέφεραν τα εμπορεύματα και τα τοπικά προϊόντα του Πηλίου στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο. Η έλλειψη οδικής επικοινωνίας του χωριού με τους άλλους οικισμούς ενίσχυσε το νησιώτικο χαρακτήρα του και αποτέλεσε κύριο παράγοντα της ναυτιλιακής του ανάπτυξης.
Η πρώτη περίοδος εξέλιξης του οικισμού ξεκινά με την ανοικοδόμηση της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας, η οποία δεσπόζει μέχρι σήμερα στο υψηλότερο σημείο του οικισμού(σε ύψος 280 μέτρων) ως το πρώτο κτίσμα που σηματοδότησε την αρχή οικοδόμησης των μεταγενέστερων κτισμάτων. Η επιλογή της θέσης της δεν είναι τυχαία καθώς υπήρχε ανάγκη οικοδόμησης του οικισμού σε μεγάλη απόσταση από τη στάθμη των θαλασσών που βρέχουν τον οικισμό στις παρυφές του, λόγω της μεγάλης πειρατικής απειλής.
Όσο τα χρόνια περνούν και σταδιακά εξαλείφεται ο κίνδυνος της πειρατείας , τα κτίσματα αρχίζουν να αραιώνουν, τα δρομάκια να πλαταίνουν και ο οικισμός παρουσιάζει μια εξωστρέφεια προς τη θάλασσα. Αρχοντικό Κουτμάνη: Το αρχοντικό αυτό βρίσκεται στο Νοτιοδυτικό τμήμα του οικισμού και υπολογίζεται ότι κτίστηκε στα τέλη 18ου ή αρχές 19ου αιώνα.
Αποτελεί τοπόσημο για το χωριό και ξεχωρίζει μέσα στο λόφο ανάμεσα στα υπόλοιπα, με τη μεγαλοπρεπή αρχιτεκτονική του και τον όγκο του. Πολλοί καραβοκύρηδες έκτιζαν τα πυργόσπιτά τους ογκώδη και μεγάλα σαν κάστρα, σε θέσεις του χωριού ψηλές και ορθάνοιχτες για ν' αγναντεύουνε τη θάλασσα. Τέτοια είναι και η περίπτωση του Ευστάθιου Κουτμάνη ενός από τους μεγαλύτερους καπετάνιους της εποχής του που είχε πολεμήσει με τα καράβια του μαζί με άλλους Τρικεριώτες στον κατά θάλασσα αγώνα του 1821. Είναι γνωστό ότι οι Τρικεριώτες απέκτησαν πλούτη στα ταξίδια τους και πιστεύεται ότι αποθήκευαν το χρυσάφι στις στέρνες πυργόσπιτων.
Μία από αυτές είναι και του Κουτμάνη που σύμφωνα με την παράδοση, ήταν γεμάτη χρυσά Ναπολεόνια. Αρκετοί μύθοι είναι συνδεδεμένοι με την ιστορία του αρχοντικού. Πολύ συχνά ακούσαμε τους κατοίκους να μιλάνε γι' αυτό χαρακτηρίζοντάς το ως στοιχειωμένο. Πιστεύεται, μάλιστα, ότι στους χώρους του κατοικεί ακόμη το φάντασμα του ιδιοκτήτη του. Αρχοντικό Στάθη Γιάννη: Χτίστηκε το 1817 και αποτελεί ένα από τα πιο αξιόλογα αρχοντικά πυργόσπιτα του οικισμού που, αν και ερειπωμένο, δεν φέρει καμία αλλοίωση των αυθεντικών του χαρακτηριστικών.
Το αρχοντικό, είναι τριώροφο και αρκετά μεγάλων διαστάσεων. Χαρακτηριστικό δομικό του στοιχείο αποτελεί το πίσω μικρό σαχνίσι.
Επιπρόσθετα, στο κτίσμα αυτό, συναντάμε ένα από τα λιγοστά σωζόμενα παραδείγματα κρυφής σκάλας διαφυγής, σε συνδυασμό με κρύπτες, που δίνουν δυνατότητα ανεξάρτητης επικοινωνίας του νοτιοανατολικού δωματίου του μεσοπατώματος με τον αντίστοιχο χώρο του ισογείου, που περιέχει και το στόμιο της στέρνας.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το αρχοντικό διέθετε ένα από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο, σύστημα αποχέτευσης του χωριού.
Στο βίντεο, ο αρχιτέκτονας Δημήτριος Καραγκούνης, Επίτιμος Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της ΕΦΑΛΑΡ πραγματοποιεί ένα οδοιπορικό στον οικισμό Τρίκερι...
