epirusgate.gr
Δύο μικρά ορεινά χωριά, χωρισμένα από σύνορα αλλά ενωμένα από την ιστορία τους, το Δεμάτι στο Ζαγόρι και το Dardhë στην Αλβανία, βρίσκονται στο επίκεντρο μιας νέας διασυνοριακής πρωτοβουλίας που φιλοδοξεί να τους δώσει ξανά ζωή.
Κοινός παρονομαστής; Η έντονη μετανάστευση και η σταδιακή ερήμωση που σημάδεψαν την πορεία τους κατά τον 20ό αιώνα.
Σήμερα, τα δύο χωριά αποτελούν τον πυρήνα του προγράμματος Interreg–RISTOR, μιας δράσης που αξιοποιεί τον βιώσιμο και συμπεριληπτικό τουρισμό ως εργαλείο κοινωνικής και οικονομικής αναγέννησης των τοπικών κοινοτήτων.
Από την εγκατάλειψη στη συνεργασία
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Interreg VI-A IPA «Ελλάδα–Αλβανία 2021–2027» και προβλέπει, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, τη μετατροπή δύο ανεκμετάλλευτων δημοτικών κτιρίων σε Κέντρα Καινοτομίας για Βιώσιμο Τουρισμό.
Στο Δεμάτι, ένα από τα πιο γραφικά αλλά και πιο αραιοκατοικημένα χωριά του Ζαγορίου –με μόλις τέσσερις μόνιμους κατοίκους–, το παλιό σχολείο θα αποκτήσει νέα ζωή. Στο Dardhë, ένα ιστορικό χωριό κοντά στην Korça, αντίστοιχη ανακαίνιση θα πραγματοποιηθεί σε δημοτικό κτίριο με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι παρεμβάσεις θα γίνουν με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική, τα παραδοσιακά υλικά και το φυσικό τοπίο.
Κέντρα καινοτομίας με τοπικό αποτύπωμα
Από το 2027, τα δύο κτίρια θα λειτουργούν ως σύγχρονοι συνεργατικοί χώροι, όπου κάτοικοι, επαγγελματίες του τουρισμού, δημιουργικοί επαγγελματίες και επισκέπτες θα συναντώνται για να:
-
αναπτύσσουν δεξιότητες
-
ανταλλάσσουν γνώση και εμπειρίες
-
σχεδιάζουν νέες μορφές τουριστικής δραστηριότητας
Η καινοτομία δεν θα έρθει σε αντίθεση με την παράδοση. Αντίθετα, σύγχρονα εργαλεία και επιχειρηματικές πρακτικές θα αξιοποιούνται με γνώμονα τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Τουρισμός με επίκεντρο την κοινότητα
Η μακροπρόθεσμη λειτουργία των Κέντρων στοχεύει στην ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως:
-
πολιτιστικός και περιπατητικός τουρισμός
-
αγροτουρισμός
-
φυσιολατρικές δραστηριότητες
Παράλληλα, το πρόγραμμα δίνει έμφαση στη συμμετοχή νέων, γυναικών, οικογενειών, μικρών παραγωγών και τοπικών επιχειρήσεων, όχι μόνο ως ωφελούμενων αλλά και ως ενεργών συνδημιουργών.
Μετρήσιμα αποτελέσματα και μακροπρόθεσμο όραμα
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του έργου, το Interreg–RISTOR προβλέπει:
-
την εκπαίδευση περισσότερων από 100 τοπικών επαγγελματιών
-
τη δημιουργία άνω των 30 νέων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών
-
την προσέλκυση περισσότερων από 2.500 επισκεπτών ετησίως
Οι δράσεις αυτές στοχεύουν στη βελτίωση της συνολικής εμπειρίας των επισκεπτών, αλλά και στη δημιουργία ανθεκτικών τοπικών οικοσυστημάτων που μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη σε βάθος χρόνου.
Οι εταίροι του προγράμματος
Το έργο υλοποιείται από πέντε εταίρους με συμπληρωματικούς ρόλους:
-
Δήμος Ζαγορίου: Συντονισμός του έργου και αποκατάσταση του πρώην σχολείου στο Δεμάτι
-
Δήμος Korça: Ανακαίνιση του κτιρίου στο Dardhë και ενεργοποίηση της τοπικής κοινότητας
-
Impact Hub Athens: Στρατηγική επικοινωνία, κατάρτιση και επιχειρηματική ενδυνάμωση
-
P2P Lab: Ενσωμάτωση πρακτικών προσβασιμότητας και κοινωνικά δίκαιου τουρισμού
-
Observatory for Children and Youth Rights: Ανάπτυξη συμπεριληπτικών, οικογενειακών υπηρεσιών και εκπαιδευτικών δράσεων
