Τελευταία, ζούμε ένα φαινόμενο που αγγίζει τα όρια της παρεξήγησης: άνθρωποι που ανεβαίνουν μια φορά στα Ιμαλάια – ή στον Όλυμπο – και επιστρέφουν με selfie, με stories, με ύφος National Geographic.
Μια κορυφή, λίγος πάγος, ένα summit push, μια selfie στο base camp…και ξαφνικά παρουσιάζονται ως «ειδικοί» του βουνού, του υψομέτρου, της περιπέτειας.
Αλλά πίσω από τα φίλτρα και τις εμπνευσμένες λεζάντες, η πραγματικότητα είναι πιο απλή – και πιο ανησυχητική.
Πολλοί από αυτούς δε γνωρίζουν καν τα βασικά.
Πώς να κινηθούν με ασφάλεια. Πώς να διαβάσουν ένα δελτίο καιρού.Πώς να κάνουν ένα κόμπο (ολόκληρη ψαλιδιά) Πώς να προστατέψουν τον εαυτό τους ή την ομάδα τους σε μια κρίση.Αν τους αφήσεις μόνους σε ένα ελληνικό μονοπάτι, χωρίς GPS ή σήμανση, κινδυνεύουν. Και το χειρότερο: μιλάνε δημόσια, γράφουν, επηρεάζουν. Ενημερώνουν άλλους με βάση την ημιμάθεια τους.
Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο στοιχείο στο βουνό. Όχι το υψόμετρο. Όχι οι συνθήκες. Η ημιμάθεια. Η έλλειψη σεβασμού προς το περιβάλλον, προς την εμπειρία, προς τον πραγματικό κίνδυνο. Η πεποίθηση ότι λίγες φωτογραφίες και ένας οργανωμένος οδηγός αρκούν για να γίνεις «ορειβάτης».
Το βουνό δεν είναι διακοπές. Είναι σχολείο. Και δεν είναι μόνο προορισμός. Είναι διαδρομή – προς τη γνώση, την εμπειρία, την ταπεινότητα. Δεν σου χρωστά τίποτα. Αντίθετα, σου ζητά να του σταθείς με συνέπεια, με σύνεση, με επίγνωση των ορίων σου.
Αν δεν είσαι έτοιμος να μάθεις, να εκπαιδευτείς, να ακούσεις, τότε δεν έχει σημασία ποια κορυφή θα κατακτήσεις. Γιατί ο πραγματικός ορειβάτης δεν φαίνεται στις φωτογραφίες – φαίνεται στον τρόπο που κινείται, που διαχειρίζεται τον κίνδυνο, που φροντίζει τους άλλους.
Το βουνό, τελικά, δεν συγχωρεί την αυταπάτη. Και ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να νομίζεις πως ξέρεις.
