Το αδιάβροχο πόντσο είναι
το πλήρες -ή το απόλυτο- εργαλείο προστασίας. Όπως όλα τα "τίμια"
εργαλεία, είναι ένα πολύ απλό αντικείμενο και αποτελείται από ένα μεγάλο
τετράγωνο αδιάβροχο ύφασμα (σε διάφορες ποιότητες και αντοχές), που στη
μέση έχει τρύπα με κουκούλα.
Σημείωση. Το νούμερο ένα εργαλείο του οδοιπόρου στη φύση είναι τα παπούτσια, ενώ το νούμερο δύο εργαλείο είναι το αντιανεμικό αδιάβροχο, τύπου σακάκι (jacket) χωρίς επένδυση, με κουκούλα.
Συγκριτικά με το πόντσο, το κατάλληλο για πεζοπορία ή ορειβασία αντιανεμικό τζάκετ (χάρντσελ ή μεμβράνη) προορίζεται για εξορμήσεις με στάσεις ή προορισμούς σε προστατευμένο περιβάλλον, και γενικά είναι ένα γενικής φύσης βοήθημα όλες τις εποχές πλην περιπτώσεων καταρρακτώδους βροχής ή καταιγίδας, περίπτωση στην οποία τίθεται θέμα επαρκούς κάλυψης του χρήστη. Επίσης, το τζάκετ πρέπει επιπλέον να ενσωματώνει ειδική τεχνολογία αντοχής στο εξωτερικά φερόμενο σακίδιο και εξοπλισμό.
Συγκριτικά με το πόντσο, το κατάλληλο για πεζοπορία ή ορειβασία αντιανεμικό τζάκετ (χάρντσελ ή μεμβράνη) προορίζεται για εξορμήσεις με στάσεις ή προορισμούς σε προστατευμένο περιβάλλον, και γενικά είναι ένα γενικής φύσης βοήθημα όλες τις εποχές πλην περιπτώσεων καταρρακτώδους βροχής ή καταιγίδας, περίπτωση στην οποία τίθεται θέμα επαρκούς κάλυψης του χρήστη. Επίσης, το τζάκετ πρέπει επιπλέον να ενσωματώνει ειδική τεχνολογία αντοχής στο εξωτερικά φερόμενο σακίδιο και εξοπλισμό.
Το αδιάβροχο, τύπου πόντσο, φέρεται στο σακίδιο του πεζοπόρου μέτριων έως μεγάλων αποστάσεων όλες τις εποχές, και τους 12 μήνες του χρόνου. Για αυτό, το πόντσο πρέπει να είναι και σχετικά δυνατό αλλά και κυρίως ελαφρύ.
Όταν φοριέται διπλώνει στα δύο, μπρος πίσω, και καλύπτει οτιδήποτε είναι επάνω στο χρήστη, και το σακίδιο. Το δίπλωμα του πόντσο, στα πλάγια, κλείνεται κατ'επιλογή. Τα χέρια, όταν χρειάζεται, βγαίνουν από το δίπλωμα.
Ανάλογα την ποιότητα, οι διπλωμένες πλευρές κουμπώνουν ή δένονται μεταξύ τους, και έχει κορδόνι στην κουκούλα. Η απλοϊκή κατασκευή του πόντσο βοηθά, έως κάποιο βαθμό, και σε μια γενικότερη διαπνοή χωρίς την ανάγκη, για κάτι τέτοιο, ενός πολύ ακριβού υφάσματος υψηλής διαπνοής.
Πλεονεκτήματα
- Καλύπτει οτιδήποτε φοριέται από κάτω. Αυτό είναι σημαντικό γιατί το περίγραμμα του συνολικού μας όγκου ποικίλλει κάθε φορά, ανάλογα το φορτίο, τα ρούχα, την εποχή, θέματα που δεν αντιμετωπίζονται εύκολα από τα άλλα αδιάβροχα. Καλύπτει λοιπόν και το σακίδιο, αν αυτό είναι μέχρι 40-50lt.
Υπάρχουν και ειδικά πόντσο για χρήστες με μεγαλύτερα σακίδια, αλλά είναι σχετικά βαριά με την πεζοπορική έννοια, γιατί είναι ακριβότερα και οι εταιρείες θέλουν να εντυπωσιάσουν με πιο γερά υλικά (κάτι που είναι λάθος) και άρα βαρύτερα, έτσι για τέτοια πόντσο ο χρήστης συνήθως αναγκάζεται να αυτοσχεδιάζει με πόντσο δικής του κατασκευής.
- Τα χέρια μας έχουν άμεση πρόσβαση σε οτιδήποτε είναι επάνω μας, στη διάρκεια της βροχής, χωρίς να βρέχονται τα αντικείμενα. Κάτι που είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας άνεσης.
- Παρέχει καλύτερο αερισμό από τα φθηνά αδιάβροχα τζάκετ και παντελόνια. Κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό στις σωματικές δραστηριότητες, και μάλιστα τις πολύωρες με φορτίο.
- Δεν φθείρεται από τους ιμάντες εξάρτησης του σακίδιου γιατί φοριέται πάνω από το σακίδιο και τον λοιπό εξοπλισμό. Σε αντίθεση με το ύφασμα του αντιανεμικού τζάκετ που πρέπει να ενσωματώνει επιπλέον τεχνολογία και για αυτή τη χρήση, δηλαδή την εξωτερική καταπόνηση από το φορτίο.
- Τοποθετείται άμεσα, αφαιρείται άμεσα, αφού φοριέται από πάνω, όπως και να είμαστε ντυμένοι ή ότι και αν κουβαλάμε.
- Έχει λιγότερες ραφές.
- Είναι ελαφρύτερο.
- Είναι πολύ φθηνότερο.
- Παρέχει μεγάλη κάλυψη στη βροχή, μέχρι και το γόνατο ή περίπου τη μέση της γάμπας ανάλογα αυτόν που το φοράει και τις διαστάσεις του πόντσο.
Πολλοί χρήστες τα προτιμούν με μήκος μέχρι λίγο πάνω από τον αστράγαλο, αλλά αυτά τα πόντσο είναι βολικά μόνο στο πεδινό backpacking. Στο βουνό για επιπλέον κάλυψη στο μήκος, δεδομένου ότι σε κάποιες φάσεις το νερό θα γλυστράει στο παντελόνι και θα μπαίνει στα παπούτσια μας, συνδιάζουμε το πόντσο με γκέτες.
- Είναι βολικό για άμεση χρήση σαν πλήρες καταφύγιο βροχής (βλ. παράγραφο). Χαρακτηριστικό ιδιαίτερα σημαντικό όταν η υπαίθρια δραστηριότητα δεν περιλαμβάνει στάσεις σε προστατευμένο περιβάλλον, πχ όπως ένα καταφύγιο.
- Χρησιμοποιείται στην ανάγκη σαν αντίσκηνο, τέντα, ή κάλυμμα διαφόρων πραγμάτων και σορών.
- Διπλώνεται εύκολα. Διπλώνεται σε βολικά σχήματα και όγκους, αφού στην ουσία είναι ένα μεγάλο τραπεζομάντηλο χωρίς μανίκια παντζάκια και πολλές ραφές.
Μειονεκτήματα
- Ίσως εμποδίζει την ορατότητα του εδάφους όπου πρέπει να υπάρχει ορατότητα του ακριβούς σημείου πατήματος. Ανάλογα το είδος υφάσματος, το μέγεθος, τον τρόπο συγκράτησης στη μέση ή στα πόδια, και την εμπειρία τοποθέτησης και χρήσης από το χρήστη.
- Ίσως μειονεκτεί στην πορεία σε μεγάλες κλίσεις εκτός μονοπατιού, έναντι του αδιάβροχου "κοστουμιού" (παντελόνι-σακάκι).
- Είναι δύσκολο, στο εμπόριο, το να βρεί κανείς πόντσο σωστής αδιαβροχότητας. Τα πόντσο δεν έχουν πολύ ειδικές απαιτήσεις στο θέμα, όπως το ανταγωνιστικό σετ αντιανεμικό τζάκετ - παντελόνι - γάντια - σακίδιο, αλλά τα περισσότερα πόντσο είναι άλλοτε από υφάσματα αδιαβροχότητας PU3000mm και κάτω, που δεν αντέχουν στην πίεση της βροχής πάνω από 30-45λ, ή είναι από εντελώς αδιάβροχα υλικά, πχ όπως οι μουσαμάδες κάλυψης αντικειμένων, με αποτέλεσμα στην κίνηση να δημιουργείται μεγάλη εφίδρωση παρά τη φυσική ιδιότητα των πόντσο που διευκολύνει τον αερισμό.
Η αιτία είναι οτι οι εταιρείες πασχίζουν να προωθείται ως απόλυτη η
λύση "τζάκετ, παντελόνι" κλπ, έτσι πολλά πόντσο είναι άλλοτε απο μικρής
αδιαβροχότητας υλικά, για μια σύντομη χρήση, και άλλοτε από υπερβολικά
φθηνά και πλήρως αδιάβροχα υλικά, όπως τα φιλμ μιας χρήσης ή οι
μουσαμάδες.
- Ανάλογα την ανυπαρξία βοηθητικών δεσιμάτων ή κουμπωμάτων στο σχεδιασμό του, ένα αδιάβροχο πόντσο θα "ανεμίζει" όταν φυσάει, εκθέτοντας στη βροχή και στον άνεμο σημεία του χρήστη (βλέπε τη λύση πιο κάτω).
- Το πόντσο σε κάποιες ποιότητες σχεδιασμού και κατασκευής κυρίως, και δευτερευόντως λόγω υλικού, υποφέρει δομικά στο δυνατό άνεμο (πχ σε σταθερό άνω των 40χλμ/ω, ή ριπές άνω των 55χλμ/ω). Στις περιπτώσεις αυτές ένα πόντσο μειωμένου βάρους παράγει και μεγάλο θόρυβο, που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός όταν διαρκεί συνεχόμενα πάνω από πχ 5λ.
- Ανάλογα την ανυπαρξία βοηθητικών δεσιμάτων ή κουμπωμάτων στο σχεδιασμό του, ένα αδιάβροχο πόντσο θα "ανεμίζει" όταν φυσάει, εκθέτοντας στη βροχή και στον άνεμο σημεία του χρήστη (βλέπε τη λύση πιο κάτω).
- Το πόντσο σε κάποιες ποιότητες σχεδιασμού και κατασκευής κυρίως, και δευτερευόντως λόγω υλικού, υποφέρει δομικά στο δυνατό άνεμο (πχ σε σταθερό άνω των 40χλμ/ω, ή ριπές άνω των 55χλμ/ω). Στις περιπτώσεις αυτές ένα πόντσο μειωμένου βάρους παράγει και μεγάλο θόρυβο, που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικός όταν διαρκεί συνεχόμενα πάνω από πχ 5λ.
Η λύση σε αυτές τις περιπτώσεις, είτε από κατασκευής είτε με δική μας προσθήκη, είναι να υπάρχει κορδόνι δεσίματος για τη μέση, ή/και, κορδόνι περασμένο σαν γέφυρα ανάμεσα στα πόδια συνδέοντας χαλαρά την εμπρός με την πίσω πλευρά του πόντσο. Προσοχή στην περίπτωση της "γέφυρας", ανάλογα την εφαρμογή του πόντσο ή του κορδονιού, μπορεί να πατηθεί σε κάποιο παραπάτημα σε ανώμαλο έδαφος, σχίζοντας το αδιάβροχο.
Επίσης
- Όλα τα αδιάβροχα ανεξαιρέτως, και τα πόντσο, πρέπει να έχουν γείσο στο ανώτερο σημείο της κουκούλας. Για να προστατεύει το πρόσωπο, και, να υποβοηθά στη στεγανότητα και τη διαπνοή του εξοπλισμού προσώπου πχ στα πεζοπορικά γυαλιά με προφυλακτήρα ή στα γυαλιά "μάσκα".
Το πρόβλημα είναι οτι τέτοιο γείσο έχουν συνήθως τα βαριά πόντσο, που είναι απαγορευτικά είτε στο να φέρονται μόνιμα στο σακίδιο είτε στο να φέρονται σε έντονες σωματικές δραστηριότητες, πχ μια έντονη ή μεγάλη πεζοπορία.
Η λύση είναι το ελαφρύ αντιανεμικο ή το πόντσο, όταν δεν έχει γείσο, να φοριέται μαζί με ένα κοινό καπέλο τύπου "τζόκεϊ" με σκληρό γείσο, μέσα από την κουκούλα. Το επιπλέον όφελος είναι οτι το σκληρό γείσο κρατά αρκετά ανοιχτή στο πλάτος των ματιών την κουκούλα όταν την έχουμε σφίξει στον ισχυρό άνεμο ή στην καταιγίδα, επιτρέποντας να έχουμε και καλύτερο οπτικό πεδίο.
- Τα πόντσο στην περίπτωση μιας γενικά βροχερής ημέρας ή σε περιβάλλον με βρεγμένη βλάστηση δουλεύουν άψογα με αδιάβροχες ψηλές γκαίτες.
- Η χρήση πόντσο δεν αναιρεί την ταυτόχρονη ύπαρξη αντιανεμικού τζάκετ στο φερόμενο εξοπλισμό. Μπορούν να υπάρχουν στο σακίδιο και τα δύο.