Στα Άνω Πεδινά Ζαγορίου, στο πέτρινο τοπίο που μοιάζει να σταμάτησε ο χρόνος, η Παναγιώτα μας υποδέχεται με χαμόγελο.
Είναι μία από τους ανθρώπους που δίνουν πνοή στο Οικομουσείο Ζαγορίου, μια πρωτοβουλία που δεν περιορίζεται στους τοίχους ενός μουσείου, αλλά ξετυλίγεται στο ίδιο το τοπίο, στα χωριά, στα μονοπάτια και στις ζωές των ανθρώπων.
Το Οικομουσείο δεν είναι ένα «κλασικό» μουσείο. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που συνδέει τη φύση, την πολιτιστική κληρονομιά και την τοπική κοινωνία. Εδώ, η παράδοση δεν είναι κάτι στατικό· είναι τρόπος ζωής.
Κάθε αντικείμενο, κάθε φωτογραφία, κάθε ιστορία των κατοίκων γίνεται μέρος μιας συλλογικής αφήγησης που κρατά ζωντανή την ψυχή της Ηπείρου.
🌿 Μια νέα φιλοσοφία για τη ζωή στην ύπαιθρο
Η έννοια του Οικομουσείου βασίζεται στην ιδέα ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν περιορίζεται σε κτίρια και συλλογές, αλλά περιλαμβάνει το φυσικό περιβάλλον, τις παραδόσεις, τη γνώση και την καθημερινή ζωή.
Στο Ζαγόρι, αυτή η φιλοσοφία βρίσκει ιδανικό έδαφος: τα πέτρινα χωριά, τα γεφύρια, τα μονοπάτια, τα παραδοσιακά επαγγέλματα και οι ανθρώπινες ιστορίες αποτελούν όλα κομμάτια ενός ενιαίου, ζωντανού μουσείου.
Η Παναγιώτα μας εξηγεί πως ο σκοπός δεν είναι απλώς να διατηρηθούν τα μνημεία, αλλά να αναβιώσουν οι δεσμοί των ανθρώπων με τον τόπο τους.
«Η παράδοση δεν είναι κάτι που κοιτάμε από μακριά. Είναι κάτι που ζουν οι άνθρωποι, που δουλεύουν, που μοιράζονται. Αν δεν τη βιώσουμε, τη χάνουμε», λέει με απλότητα και σιγουριά.
🐑 Η μετακινούμενη κτηνοτροφία και ο βιώσιμος τουρισμός
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές που αναδεικνύει το Οικομουσείο Ζαγορίου είναι η μετακινούμενη κτηνοτροφία – ένα πανάρχαιο σύστημα ζωής που διαμόρφωσε την οικονομία, τα τοπία και τον πολιτισμό της Ηπείρου.
Σήμερα, μέσα από το έργο του μουσείου, οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν τους παλιούς δρόμους των ποιμένων, να μάθουν για τις διαδρομές των κοπαδιών και να κατανοήσουν πώς αυτή η ισορροπημένη σχέση ανθρώπου και φύσης μπορεί να αποτελέσει οδηγό για το μέλλον.
Παράλληλα, το Οικομουσείο προωθεί μια νέα μορφή βιώσιμου τουρισμού, που δεν αλλοιώνει τον τόπο, αλλά τον ενισχύει.
Οι επισκέπτες δεν είναι απλοί τουρίστες· είναι συμμέτοχοι σε μια εμπειρία πολιτισμού και αυθεντικότητας — από τις πεζοπορίες στα μονοπάτια του Ζαγορίου, μέχρι τα εργαστήρια παραδοσιακών τεχνών, τα τοπικά προϊόντα και τη συμμετοχή σε γιορτές και κοινοτικές δράσεις.
🏡 Ζωντανή παράδοση – Ζωντανά χωριά
Η δράση του Οικομουσείου Ζαγορίου αποδεικνύει πως η ανάπτυξη και η παράδοση μπορούν να συνυπάρξουν.
Με πρωτοβουλίες για την ανάδειξη της χειροτεχνίας, της τοπικής γαστρονομίας, της αρχιτεκτονικής και της οικολογικής εκπαίδευσης, στηρίζει έμπρακτα την τοπική κοινωνία και τους νέους ανθρώπους που επιλέγουν να μείνουν στον τόπο τους.
Σε μια εποχή που η ερήμωση απειλεί τα ορεινά χωριά της Ελλάδας, το Ζαγόρι δείχνει έναν άλλο δρόμο — έναν δρόμο που περνά μέσα από τη συνεργασία, τη μνήμη και τον σεβασμό στη φύση.
📍 Τοποθεσία: Άνω Πεδινά, Ζαγόρι – Ήπειρος
Πληροφορίες & Επισκέψεις: Το Οικομουσείο Ζαγορίου είναι ανοιχτό σε επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με δράσεις, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
✨ Ένα μουσείο που δεν φυλάει το παρελθόν – το συνεχίζει
Το Οικομουσείο Ζαγορίου είναι κάτι παραπάνω από χώρος πολιτισμού· είναι μια δήλωση ζωής.
Είναι η Ήπειρος που αντιστέκεται, που δημιουργεί και που σέβεται.
Ένας τόπος όπου η παράδοση δεν είναι νοσταλγία, αλλά ελπίδα για το μέλλον.
