Δεκαετίες ρύπανσης καταστρέφουν τον θρύλο των Ιμαλαΐων. Ανέβα με σκοπό, όχι με ρύπανση.
Το Όρος Έβερεστ (8.848 μ.), η υψηλότερη κορυφή του κόσμου, υπήρξε για δεκαετίες σύμβολο τόλμης, ονείρου και υπέρβασης.
Σήμερα, όμως, το «ιερό βουνό» των Ιμαλαΐων μετατρέπεται σταδιακά σε χωματερή μεγάλου υψομέτρου, με τις περιβαλλοντικές και υγειονομικές επιπτώσεις να προκαλούν ανησυχία σε επιστήμονες, ορειβάτες και τοπικές κοινότητες.
🏔️ Ένα βουνό θαμμένο στα σκουπίδια
Από την πρώτη επιτυχημένη ανάβαση του 1953 μέχρι σήμερα, πάνω από 7.000 αναρριχητές έχουν επιχειρήσει να φτάσουν στην κορυφή. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες νέες αποστολές αφήνουν πίσω τους έναν τεράστιο όγκο απορριμμάτων — ένα τραγικό αποτύπωμα του ανθρώπινου εγωισμού στο πιο ιερό σημείο της Γης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Νεπαλέζικου Υπουργείου Τουρισμού και περιβαλλοντικών οργανώσεων:
-
Περισσότεροι από 50 τόνοι σκουπιδιών παραμένουν διασκορπισμένοι στις πλαγιές του Έβερεστ.
-
Χιλιάδες άδειες φιάλες οξυγόνου, πλαστικά μπουκάλια, σχισμένες σκηνές και συσκευασίες τροφίμων έχουν συσσωρευτεί στις διαδρομές των κατασκηνώσεων.
-
Στην Κατασκήνωση Βάσης (Base Camp), σε υψόμετρο 5.364 μ., η υπερσυγκέντρωση ανθρώπων προκαλεί μόλυνση του εδάφους και των παγετώνων από ανθρώπινα λύματα, που συχνά δεν απομακρύνονται σωστά.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι παγετώνες λειτουργούν σαν παγιδευμένες αποθήκες μικροπλαστικών και βακτηρίων, τα οποία, με τη σταδιακή τήξη λόγω της κλιματικής αλλαγής, μπορεί να απελευθερωθούν στα ποτάμια της περιοχής — απειλώντας τις πηγές νερού εκατομμυρίων ανθρώπων στο Νεπάλ και το Θιβέτ.
♻️ Οι προσπάθειες καθαρισμού — σταγόνα στον πάγο
Τα τελευταία χρόνια, ο Νεπάλ και διάφορες διεθνείς οργανώσεις έχουν ξεκινήσει προγράμματα καθαρισμού.
Το 2019, η εκστρατεία “Everest Cleaning Campaign” απομάκρυνε πάνω από 10 τόνους απορριμμάτων και αρκετά σώματα νεκρών ορειβατών που είχαν παραμείνει στο βουνό για δεκαετίες.
Παρόμοιες δράσεις πραγματοποιήθηκαν και το 2023–2024 από ομάδες Σέρπα και στρατιωτών, που εργάστηκαν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για να καθαρίσουν το Camp 2 και περιοχές γύρω από το Khumbu Icefall.
Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν πως η λύση δεν βρίσκεται στο να καθαρίζουμε μετά, αλλά να μη ρυπαίνουμε εξαρχής.
⚠️ Ανθρώπινη πίεση και περιβαλλοντικός εκφυλισμός
Το Everest πλέον «δέχεται» πάνω από 600 αναρριχητές ετησίως μόνο από τη νότια πλευρά (Νεπάλ).
Η μαζική τουριστική δραστηριότητα, οι πρόχειρες άδειες και οι τεράστιες αποστολές έχουν μετατρέψει το βουνό σε τουριστικό προορισμό με κίνδυνο οικολογικής κατάρρευσης.
Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν:
-
Διάβρωση του εδάφους από υπερβολική χρήση μονοπατιών.
-
Μόλυνση νερών από λύματα και χημικά απορρίμματα.
-
Απώλεια βλάστησης στα χαμηλότερα υψόμετρα.
-
Αλλοίωση της κουλτούρας των Σέρπα, που μετατράπηκαν από φύλακες του βουνού σε εργάτες ενός επικίνδυνου τουριστικού συστήματος.
🌱 Προς ένα νέο ήθος ορειβασίας
Η αναρρίχηση στο Έβερεστ δεν πρέπει να είναι πράξη επίδειξης, αλλά πράξη σεβασμού.
Κάθε ορειβάτης φέρει ευθύνη να αφήνει το βουνό καθαρότερο απ’ ό,τι το βρήκε. Οι κανόνες βιώσιμης παρουσίας — όπως η χρήση βιοδιασπώμενων προϊόντων, η αποκομιδή όλων των απορριμμάτων και η αυστηρή διαχείριση αποβλήτων — δεν είναι προαιρετικοί. Είναι υποχρέωση απέναντι στο βουνό και στο μέλλον.
Η τοπική κυβέρνηση έχει ήδη θεσπίσει “eco-permits” για αναρριχητές και υποχρεωτική καταβολή “σκουπιδόσημου” (garbage deposit) που επιστρέφεται μόνο αν η ομάδα φέρει πίσω τα απορρίμματά της. Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή των μέτρων παραμένει δύσκολη και η επιτήρηση ελλιπής.
Το Έβερεστ μάς θυμίζει ότι η μεγαλύτερη κορυφή δεν είναι πάντα εκείνη που ανεβαίνουμε, αλλά εκείνη που σεβόμαστε.
Αν συνεχίσουμε να το αντιμετωπίζουμε ως εμπορικό πεδίο κατάκτησης, θα χαθεί η μαγεία που ενέπνευσε γενιές ανθρώπων.
Ας ανέβουμε, λοιπόν, με σκοπό — όχι με ρύπανση.
Ας προστατεύσουμε το βουνό που συμβολίζει το καλύτερο κομμάτι του ανθρώπου, πριν το πνίξει το χειρότερο.
♻️ Σεβαστείτε το βουνό. Προστατεύστε την κληρονομιά του.
Η κορυφή του κόσμου αξίζει τον σεβασμό όλων μας.
