Τα τελευταία χρόνια ακούγεται όλο και πιο συχνά ο όρος «Απάτητα Βουνά».
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αφορά οκτώ εμβληματικούς ορεινούς όγκους της Ελλάδας, με σκοπό τη διατήρηση των πυρήνων τους απαλλαγμένων από νέες ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Στη θεωρία, αυτό σημαίνει πως δεν επιτρέπεται η διάνοιξη νέων δρόμων, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών ή άλλων μόνιμων υποδομών μέσα στις προστατευόμενες ζώνες. Στην πράξη όμως, το «απάτητα» σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
Οι ορεινοί όγκοι που έχουν χαρακτηριστεί «Απάτητα Βουνά»
Λευκά Όρη (2.453 μ., 382,06 τ.χλμ.)
Σάος (1.614 μ., 97,30 τ.χλμ.)
Σμόλικας (2.631 μ., 102,89 τ.χλμ.)
Τύμφη (2.499 μ., 202,75 τ.χλμ.)
Ταΰγετος (2.405 μ., 143,23 τ.χλμ.)
Χατζή (2.038 μ., 45,61 τ.χλμ.)
Άγραφα (πολλαπλοί ορεινοί όγκοι, 94,92 τ.χλμ.)
Μαίναλο (1.981 μ., 44,98 τ.χλμ.)
«Απάτητα» μόνο στο όνομα;
Αν εξετάσει κανείς την πραγματικότητα, θα δει πως σε πολλά από αυτά τα βουνά χωματόδρομοι φτάνουν βαθιά μέσα στους πυρήνες τους. Για παράδειγμα:
Στα Λευκά Όρη υπάρχει δρόμος ως τα 2.020 μ.
Στον Σμόλικα, οι δρόμοι φτάνουν κοντά στις κορυφές.
Στα Άγραφα, οι πυρήνες έχουν κυριολεκτικά «τεμαχιστεί» από δίκτυο δρόμων.
Μόνο η Τύμφη δείχνει να διατηρεί σχετικά ανέπαφο τον πυρήνα της.
Ακόμη, σε αρκετές κορυφές ή υψίπεδα έχουν ανεγερθεί καταφύγια, τα οποία παρότι εξυπηρετούν ορειβάτες, έρχονται σε αντίθεση με την έννοια του «ανέγγιχτου».
Επικοινωνία ή ουσία;
Η φράση «Απάτητα Βουνά» λειτουργεί περισσότερο ως επικοινωνιακό εργαλείο παρά ως αυστηρά νομικός όρος. Οι υπάρχοντες περιορισμοί αφορούν κυρίως τη μη κατασκευή νέων δρόμων για ενεργειακά έργα, αλλά η εικόνα στο πεδίο αποδεικνύει ότι η απόλυτη προστασία είναι μάλλον μύθος.
Συμπέρασμα
Η πρωτοβουλία έχει θετική βάση, αφού τουλάχιστον θέτει ένα φρένο σε περαιτέρω καταστροφή. Ωστόσο, το να αποκαλούμε «απάτητα» βουνά που ήδη διασχίζονται από δρόμους, κτίσματα και ανθρώπινες παρεμβάσεις, είναι τουλάχιστον παραπλανητικό.
Ίσως η ουσία να μην είναι να τα βαφτίζουμε «απάτητα», αλλά να βρούμε τρόπους να τα σεβαστούμε ως έχουν, διατηρώντας τα όσο πιο αγνά γίνεται για τις επόμενες γενιές.
Με ορειβατικούς χαιρετισμούς,
Φώτης Θεοχάρης.
