Εικονογράφηση: Φίλιππος Αβραμίδης
Να κοιτάς με κομμένη την ανάσα, από το Σκολιό στα 2.905 μ., το υπερθέαμα των μεγάλων κορυφών του Ολύμπου: τον Μύτικα, το Στεφάνι, τον Άγιο Αντώνιο. Το καταφύγιο ανάγκης Μιγκοτζίδη και οι σκιέρ να μοιάζουν με παιδικά παιχνίδια μέσα στο κατάλευκο, αυτή την εποχή, πεδίο.
Να γίνεται το μεγαλειώδες τοπίο μονάδα μέτρησης του ανθρώπου – τόσο ασήμαντοι είμαστε μέσα στη φύση. Να ανεβαίνεις ασθμαίνοντας τη στεγνή ράχη του Κισσάβου, να αγναντεύεις από την κορυφή του στα 1.978 μ. τον Όλυμπο και τον Άθω, να μετράς τα πόδια της Χαλκιδικής ένα ένα, τον Θερμαϊκό κόλπο και τις Σποράδες, τον Θεσσαλικό Κάμπο, τα Πιέρια, τα βουνά των Τρικάλων, ως πέρα στα Άγραφα να φτάνει το βλέμμα. Έως ότου ένα πυκνό μαύρο σύννεφο σκεπάσει τα πάντα και σε αφήσει μόνο πλάι στο υπόσκαφο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία.
Να χάνεσαι μέσα σε δάση από έλατα και καστανεώνες και στο μαλακό χώμα να εξαφανίζονται τα χνάρια σου από τις λακκούβες των αγριογούρουνων που ψάχνουν καρπούς. Να ατενίζεις από ψηλά την Κοιλάδα των Τεμπών, την τόσο όμορφη και τόσο φορτισμένη πια από το συλλογικό τραύμα. Το χωριό Σπηλιά, κάτω από την κορυφή του Κισσάβου.
Να ακούς μόνο τα πουλιά, τα βήματα και τη λαχανιασμένη ανάσα σου. Να κατηφορίζεις σε καλντερίμια παλιά, που κάποτε ήταν η μοναδική οδός επικοινωνίας των ανθρώπων, μελετημένα έτσι ώστε να χωρούν τα φορτωμένα με προμήθειες ζώα.
Να μπαίνεις στα χωριά αποκαμωμένος και να σε υποδέχονται καλοκάγαθοι σκύλοι και παιχνιδιάρες γάτες, καφενέδες που σερβίρουν ελληνικό καφέ σε προπολεμικά φλιτζάνια και πρόβειο κρέας στη σούβλα. Να μετράς αρχοντικά που αναστηλώνονται ή ρημάζουν, κι άλλοτε, πλησιάζοντας στον «πολιτισμό», να συναντάς ανθρώπους ανήσυχους που κάνουν τέχνη, αναστηλώνουν, διοργανώνουν αγώνες ορεινού τρεξίματος, ανθρώπους που καλλιεργούν τη γη και εκτρέφουν ζώα, αλλά και ανθρώπους αδιάφορους για τη διατήρηση όλων αυτών που κάνουν τον τόπο τους μοναδικό.
Όλη η προσωπικότητα της Θεσσαλίας μοιάζει να έχει χωρέσει σε μία πεζοπορική διαδρομή 175 χλμ. Δεν είναι λίγα και δεν γίνονται ασφαλώς ούτε σε μία ούτε σε δύο ημέρες. Το Ο2, που ενώνει τον Όλυμπο με τον Κίσσαβο και το Πήλιο, όπως όλα τα εθνικά και ευρωπαϊκά μονοπάτια, είναι ένα μονοπάτι-ταξίδι. Με συνολική υψομετρική διαφορά κοντά στα 7.000 μ., προσφέρει απίθανες εναλλαγές τοπίου, που περιλαμβάνουν αλπικά, πυκνά δάση, θαμνώδη βλάστηση, κάμπο, τον ποταμό Πηνειό, ρέματα και αρκετά χωριά με όμορφα μνημεία που σε φέρνουν σε αλληλεπίδραση με την τοπική κοινωνία.
Ένα πρότζεκτ πολλά υποσχόμενο
Το Ο2 διανοίχτηκε τη δεκαετία του 1990, όταν η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ) αποφάσισε να ενώσει πεζοπορικά τα βουνά της Ελλάδας: «Το σκεπτικό της Ομοσπονδίας ήταν να ενωθούν οι περιοχές με τα ευρωπαϊκά μονοπάτια Ε4 και Ε6 που μόλις είχαν διασχίσει την Ελλάδα», μας λέει ο Νίκος Κοντός, πρόεδρος της ΕΟΟΑ σήμερα, ο οποίος είχε συμμετάσχει ως ορειβάτης τότε στη διάνοιξη.
Ο ΕΟΤ χρηματοδότησε την Ομοσπονδία και εκείνη με τη σειρά της ανέθεσε στους ΕΟΣ Βόλου και Λάρισας τη σηματοδότηση και τη διάνοιξη, με παράλληλη συνένωση προϋπαρχόντων μονοπατιών και γιδόστρατων. Στο καταφύγιο Μιγκοτζίδη του Ολύμπου, με τον Θανάση Καρέλα της Trekking Hellas Όλυμπος και τον σκιέρ φίλο του Γιάννη Μπαρμπούτη.
Το εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία, ωστόσο, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, το όνειρο σκάλωσε στην πραγματικότητα: στη δυσκολία της συντήρησής του, η οποία δεν οργανώθηκε ποτέ.
Το Ο2 δεν είναι εύκολα προσπελάσιμο σε όλα τα τμήματά του, εντούτοις στο μεγαλύτερο μέρος του μένει ανοιχτό καθώς περπατιέται τμηματικά από κυνηγούς και συλλέκτες χόρτων και βέβαια από εθελοντές πεζοπόρους, αυτόνομους ή μέσω του ΕΟΣ Λάρισας και του Συλλόγου Υπαίθριος Ζωής ή του ΕΟΣ Βόλου στη Μαγνησία.
Επί του πιεστηρίου αυτής της έκδοσης, πάντως, ορίστηκε συνάντηση μεταξύ ανθρώπων και επαγγελματιών του βουνού και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με θέμα τον πεζοπορικό τουρισμό εν γένει αλλά και το Ο2 ειδικά. «Ο στόχος μας είναι ο καθαρισμός και η συνένωση του Ο2 με τα άλλα τοπικά μονοπάτια.
Η ανάδειξή του θα προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον στην περιοχή, όπως γίνεται στο εξωτερικό», λέει ο Νίκος Ντάγκας, επαγγελματίας του τουρισμού υπαίθριων δραστηριοτήτων μέσω της Trekking Hellas Ανατολικής Θεσσαλίας και παράλληλα σύμβουλος του Δήμου Αγιάς.
Χρειάστηκε να περάσουν τριάντα χρόνια για να αξιοποιηθεί το μονοπάτι;
«Η Λάρισα δεν είχε ποτέ ενδιαφέρον για τον τουρισμό, είχε τον πρωτογενή τομέα. Έως τώρα ζούσε από το λίπος της. Τώρα που τα πράγματα δυσκολεύουν, αλλάζει η νοοτροπία. Από τη μία κακώς δεν είχε δημιουργήσει τις συνθήκες, από την άλλη καλώς γιατί κράτησε ανέπαφη γεωγραφία και ανθρωπογεωγραφία – ιδανική συνθήκη για αγροτουρισμό, άρα και πεζοπορικό τουρισμό», εξηγεί.
Πράγματι, το Ο2 δεν «ακούγεται», ενώ δεν το γνωρίζουν καν οι ντόπιοι. Όπως λέει ο Σάκης Πιτένης της Trekking Hellas Όλυμπος, ενώ μέσα σε μία καλοκαιρινή σεζόν τα αιτήματα που λαμβάνει για ανάβαση στον Μύτικα του Ολύμπου ξεπερνούν τα 1.000, για το Ο2 που διασχίζει τον Θεσσαλικό Όλυμπο έχει λάβει μόλις τρία σε διάστημα πέντε ετών.
«Στο μεταξύ, είναι τόσο όμορφο μονοπάτι, με ομαλές κλίσεις σε γενικές γραμμές και τόσο έντονη εναλλαγή τοπίου. Στον Όλυμπο, μάλιστα, διασχίζει το νότιο τμήμα, το οποίο είναι άγνωστο άρα και πιο απομονωμένο σε σχέση με το τουριστικό κομμάτι του Οροπεδίου των Μουσών», καταλήγει.
Η ονομασία Ο2 θυμίζει το χημικό σύμβολο του οξυγόνου.
Θα μπορούσε άραγε να αποτελέσει το τουριστικό οξυγόνο της περιοχής;
